Kurban, Allah’a manen yakınlaşmak için, belirli hayvanlardan birini, kurban bayramı günlerinde kesmek suretiyle yapılan bir ibadettir. Namaz, oruç gibi ibadetlerin hepsi, insanı Allah’a yaklaştırmaktadır. Ama bunlara Kurban denmemiştir. Öyle ise kurban, özel bir ibadetin adıdır.
Kurban, Hz. Âdem’den beri, her ümmete emredilmiş en eski ibadetlerdendir. Emek verilerek yetiştirilen veya para verilerek satın alınan bir hayvanın, Allah için feda edilmesidir. Takva sahibi ve iyi niyetli olanların kurbanının kabul edilmesi ve bir kurbanın, bir yıl için yeterli olması çok önemlidir. Kesilen kurbanın kanı daha yere düşmeden, sahibinin günahları dökülmektedir. Ayrıca kurbanımız, tüyleri, boynuzları ve ayaklarıyla mahşer yerine gelip, bizlere şahitlik edecektir.
Ashab-ı Kiram, Allah ve peygamber için canlarını, mallarını ve en yakınlarını feda ettiler. Biz de İstiklal Harbinde yüzbinlerce canı kurban verdik. Zaten şehitleri ölmez yapan, en kıymetli varlıkları olan canlarını çekinmeden feda etmeleridir. Cennet vatanımızın her yeri, hem şehit kanları, hem de hakiki kurban kanıyla sulanmıştır. Anadolu’da pek çok aile, oğlunu askere gönderirken, bir parmağına ya da bir tutam saçına kına yakarlar. Dine, vatana, millete feda olsun, kurban olsun diye. Bizim örfümüzde de “Kurbanın olayım” dendi mi, her türlü kötülüğe son verilir ve her müşkil hallolur. İşte kurban, böylesine etkili ve kıymetli bir isimdir.
Kurban ibadetinin ifasında bazı yanlışlar ve kusurlu davranışlar olabilir. Bunların düzeltilmesi için uyarılar yapmak en doğal haktır. Ama kurban sahipleri ve kurban ibadetiyle alay edercesine sataşmalar, asla olmamalıdır. Hayvan katliamı yapılıyor, israf oluyor, yasaklansın, sınırlama getirilsin gibi gereksiz yaklaşımlardan da artık vazgeçilmelidir.
Sevgili Peygamberimiz, kurbanlık hayvana güzel davranılmasını ve kesim işinin de güzel yapılmasını istemiştir. Günümüz bilim adamları da şöyle demektedirler. “Kesimden önce iyi davranılan hayvanın eti daha lezzetli ve daha dayanıklı olur. Kötü muameleye maruz kalan kurbanlığın eti ise tatsız ve dayanıksız olur.” Demek ki Peygamber efendimiz asırlar öncesinden Allah’ın bildirmesiyle bu gerçeği öğrenmiş ve bizlere de tavsiye etmiştir. Hem kurbanın güzel ifası, hem de sonucunun güzel olması için, bizler de bu tavsiyelere riayet etmeliyiz.
Uzmanların diğer bazı uyarılarını da belirtmekte fayda görüyorum;
1- Kesimden önce kurbanlık hayvan, bir gün(yani bayram gecesi) aç bırakılmalıdır.
2- Kesimden sonra büyükbaş hayvan etinin, 18 saat bekletilmesi, küçükbaş hayvan etinin de 8 saat kadar bekletilmesi, sağlık açısından önemlidir.
3- Eti bekletmeden yemek gerekiyorsa, but kısmının tercih edilmesinin gerektiği belirtilmektedir.
Her il ve ilçede kurbanlık satış ve kesim yerleri belirlenmiştir. Kendi özel mülkü ve bahçesi olanlar, elbette ki bu imkânlardan yararlanacaktır ve bu, onların tabii hakkıdır. Ama bu tür imkânı olmayanlar, kurbanlarını kesim yerinde ve ehil birine kestirmelidirler. Böylece kurban ibadetine yakışır bir titizlik göstermiş oluruz.
Allah güzeldir, güzel yapılan işleri sever ve kabul eder. Tüm ibadetlerimiz gibi, kurban ibadetinin de güzel olması için, elimizden gelen çabayı gösterelim. Çevreyi kirletecek ve çirkin görüntülere sebep olacak davranışlardan uzak duralım. İyi bir Müslüman’a yakışan budur. Bu bayram günlerinde güzel ve yapıcı davranışları özellikle bekliyoruz. Hiçbir insanı, kurbanlık hayvanı ve hatta hiçbir canlıyı üzmeyelim. Bayramlar üzüntü için değil, sevinmek ve mutlu olmak içindir.
Kurbanlarımızın ve tüm ibadetlerimizin makbul olması dileğiyle…
Turgut AÇARİ
İl Müftüsü